Formowanie drzew owocowych cz.3

Korony okółkowe, piętrowe, luźno piętrowe, bezpiętrowe i kombinowane

Korony z przewodnikiem, czyli te najbardziej zbliżone do koron naturalnych, w trakcie wzrostu wykształcają pędy boczne zgrupowane w okółkach. Przy wzroście wydłużeniowym corocznie wytwarza się okółek pędów, z którego później rozwijają się konary. U drzew owocowych zazwyczaj są dwa okółki konarów i korony takie mają naturalne rozmieszczenie konarów. Korony pozostałych typów wymagają formowania, które zmienia rozmieszczenie konarów na przewodniku grupując je w piętra, luźne piętra, lub pozostawia je pojedynczo. Taki zabieg wymaga jednakże wiele pracy i opóźnia wejście w okres owocowania. Każdy z nas chce szybko uzyskać pierwszy plon owoców, dlatego też powinno się unikać formowania koron zaraz po posadzeniu drzewek. Gdy drzewo wejdzie w okres owocowania, konary możemy przerzedzać ograniczając ich liczbę do ośmiu.

Korony prawie naturalne, swobodne, regulowane i sztuczne

Pozostawienie prawie naturalnego systemu konarów u młodych drzewek powoduje, że szybko wchodzą w okres owocowania, podobnie jest również gdy pędy lekko przycinamy i przyginamy. Zabieg ten nie opóźnia owocowania. Do tego typu koron należą formy wrzecionowe, prawie naturalne i szpalerowe swobodne.

Formowanie korony prawie naturalnej polega na wyprowadzeniu przewodnika, z którego wyrasta około 12-15 konarów w trzech piętrach. Liczbę konarów z czasem ich rozwoju należy zmniejszyć do 8 w trzech piętrach. Konary wycinamy zaczynając od dolnych okółków. Przewodnik zaś należy skrócić na wysokości 2,5 m. Tak uformowane drzewo jest w środku korony lepiej doświetlone.

Aby uzyskać koronę wrzecionową, pozostawia się przewodnik, z którego wyrastają pędy boczne rosnące poziomo i symetrycznie wokół pędu centralnego. Usuwa się wszystkie pędy konkurujące z przewodnikiem oraz te, które wyrastają pod kątem ostrym. Pędy cienkie możemy odpowiednio przyginać za pomocą sznurków lub odważników. Przewodnik przycina się na wysokości 2,5 metra. Tego typu koronę poleca się dla drzew szczepionych na podkładkach karłowych. Wygląd korony wrzecionowej zmieniał się wraz z rozwojem sadownictwa. Początkowo korony takie miały zazwyczaj 3 piętra o różnej rozpiętości: 3 m, 1,5 m oraz 0,5 metra. Obecnie wszystkie piętra mają podobną rozpiętość, która jest równa około 1 m.

Korony, u których liczba konarów jest ściśle określona, a z których wyrastają krótkie pędy owoconośne, są coraz mniej popularne. Do nich zalicza się formę palmety włoskiej i szpaler regulowany.

Korony sztuczne, które wykształcają wyłącznie konary z krótkopędami w uprawie towarowej są rzadko spotykane ze względu na niski plon owoców. Popularne są natomiast w ogrodach przydomowych z uwagi na ich walory dekoracyjne, ponieważ tworzą różnego rodzaju wachlarze, świeczniki, łuki i sznurki.

Obecnie najbardziej popularne są korony sztuczne w kształcie litery V, Y oraz T. Formy takie są zalecane dla drzew o średniej sile wzrostu. Drzewa w kształcie litery Y zaczyna się już formować w pierwszym roku po okulizacji. Przycina się je 20-30 cm nad miejscem szczepienia. Należy przy tym zwrócić uwagę, abyśmy pozostawili dwa oczka, z których wyrosną dwa pędy boczne. Gdy już to nastąpi, należy je rozpiąć na sznurkach lub palikach rozmieszczonych po obu stronach drzewa. Przyginanie pędów należy przeprowadzać w czasie słonecznej pogody, kiedy krążenie soków roślinnych jest najbardziej intensywne, co zapobiegnie łamaniu się młodych pędów. Pozostałe pędy należy sukcesywnie usuwać.   

Joanna Kostrzewa