Zioła z parapetu – bazylia, rozmaryn i tymianek.

Zioła są cenione zarówno ze względu na właściwości zdrowotne, jak również przyprawowe. Dodawane do potraw, nadają im niezwykły smak i zapach. Wiosna to najlepszy czas do rozpoczęcia uprawy tych roślin na parapetach. Sezon grzewczy dobiega końca i coraz częściej otwieramy okna, a takie właśnie warunki najbardziej lubią zioła. Najlepszym podłożem jest ziemia uniwersalna. Na dnie doniczki powinno się wysypać warstwę żwiru, która zapobiegać będzie zatapianiu korzeni roślin, czego zioła nie lubią. Podlewanie uzależnione jest od pogody. W dni słoneczne powinno się je nawadniać codziennie, w dni deszczowe zaś – dwa – trzy razy w tygodniu. Zioła nie lubią zbyt wilgotnego podłoża, dlatego też z ilością wody nie można przesadzać.

Bazylia pospolita 

Bazylia pospolita(Ocimum basilicum) jest rośliną jednoroczną z rodziny wargowych. Pochodzi ze strefy tropikalnej Azji, naturalnie występuje od Indii po Iran, a także na Jawie i Cejlonie. Obecnie jest uprawiana na szeroką skalę w strefie tropikalnej i umiarkowanej. W naszych warunkach klimatycznych uprawa także jest możliwa, należy jednak uwzględnić wysokie wymagania temperaturowe, glebowe, wodne i świetlne rośliny. Bazylię rozmnaża się z nasion, które w uprawie towarowej wysiewa się wprost do gruntu w połowie maja. Można również wysiewać nasiona w inspekcie, a gdy mają 2-3 liście i około 5 cm wysokości, wysadza się je w pole. Młode rośliny są wyjątkowo wrażliwe na przymrozki i giną już w temperaturze 1-2˚C. Do zbioru ziela przystępuje się, gdy połowa kwiatów na pędzie głównym zakwita. Surowcem leczniczym jest ziele bazylii, które suszy się w warunkach naturalnych lub w suszarni w temperaturze nie przekraczającej 35˚C. Bazylia jest przede wszystkim rośliną przyprawową. Najlepiej smakuje zie świeżymi pomidorami. Roztarta z orzeszkami pinii i oliwą, jest składnikiem popularnego sosu Pesto. Jest również dodatkiem do sałatek z ryżem i fasolą, do mozarelii i spaghetti. Używa się jej zarówno w postaci świeżej jak i suszonej. Olejek eteryczny w niej zawarty używany jest do aromatyzowania środków spożywczych. W medycynie naturalnej ziele bazylii wykorzystywane jest do regulowania pracy przewodu pokarmowego i flory bakteryjnej jelit, pobudza apetyt, przeciwdziała wzdęciom oraz działa uspokajająco na system nerwowy.

Bazylia doskonale rośnie w doniczce, lubi miejsca jasne, ale osłonięte przed intensywnymi promieniami słonecznymi i wiatrem. Należy ją podlewać w południe.

Rozmaryn lekarski

Rozmaryn lekarski(Rosmarinus officinalis) z rodziny wargowych jest zimozieloną krzewinką, naturalnie występującą w krajach śródziemnomorskich. W Polsce uprawiany jest głównie amatorsko w doniczkach. Dawniej rozmaryn uznawany była za symbol miłości i dlatego wplatano go do wianków panien młodych. Obecnie we współczesnej medycynie liście rozmarynu jest polecanym lekiem przeciwskurczowym, moczopędnym i żółciopędnym. Napary podawane są w skurczach jelit oraz w zaburzeniach trawienie. W kuchni jest najlepszą przyprawą do kruchych mięs. Doskonale nadaje się do przyprawiania baraniny i wieprzowiny. Rozmaryn znajduje również zastosowanie w przemyśle kosmetycznym – do produkcji szamponów, mydeł, kremów i perfum.

Rozmaryn lubi miejsca dobrze nasłonecznione, ale nie toleruje przeciągów. Jego liście mogą być zrywane przez cały rok.

Tymianek pospolity

Tymianek pospolity(Thymus vulgaris) należy do rodziny wargowych. Dziko występuje w Portugalii, we Włoszech i Grecji na jałowych, wapiennych stanowiskach. W starożytnym Rzymie tymianek był symbolem męstwa, w Grecji natomiast – dobrobytu. W Polsce należy do najważniejszych roślin zielarskich. Nie jest wymagający w stosunku do stanowiska, ale lepiej rośnie na miejscach ciepłych, przepuszczalnych i zasobnych w wapń. Rozmnażany jest z nasion wysiewanych wprost do gruntu lub rozsady. Wyciągi z liści wzmagają wydzielanie śluzu w górnych drogach oddechowych i ułatwiają odksztuszanie. Działają bakteriobójczo, przeciwskurczowo, ułatwiają trawienie. Olejek tymiankowy i tymol są antyseptykami. Tymol jest składnikiem preparatów stomatologicznych. Otarte ziele używa się do przyprawiania wyrobów mięsnych, drobiu, sosów, serów, ryb, marynat, bulionów, farszów, sałatek i likierów. Jest doskonałą przyprawą do steków, pieczeni, ziemniaków, zup i sosów pomidorowych. Najlepsze są świeże liście.

Lubi miejsca suche i nasłonecznione. Liście zbiera się tuż przed kwitnieniem. Będzie dobrze rósł, gdy po kwitnieniu przystrzyżemy go nożyczkami.