Magnolia to rodzaj drzew lub krzewów należący do rodziny magnoliowych (Magnoliaceae), który reprezentuje ponad 120 gatunków (inne źródła podają, że 250), z których w Polsce uprawianych jest zaledwie 10. Należą do nich magnolia drzewiasta, gwiaździsta, japońska, pośrednia, parasolowata, szerokolistna, wierzbolistna, brooklińska, liliowa i purpurowa. Pierwsze skamieniałości magnolii pochodzą sprzed 50 mln lat, kiedy wraz z tulipanowcami, ambrowcami i miłorzębami otaczały rejony Arktyki. Zlodowacenia nie zniszczyły jednak wszystkich lasów magnoliowych. Do dziś powszechnie występują w Japonii, Chinach i Korei, a także na wschodzie Ameryki Północnej, w Ameryce Środkowej i Południowej. Nazwa magnolia wywodzi się od nazwiska znanego francuskiego botanika Pierre’a Magnola.

Magnolie mają płytki, talerzowato rozrastający się system korzeniowy, a ich korzenie są niezwykle kruche i delikatne. Z tego powodu nie zaleca się przesadzania magnolii w trakcie ich wzrostu. Nie zaleca się również mechanicznego odchwaszczania i spulchniania gleby. W zależności od gatunku i odmiany magnolie mogą być wysokimi krzewami, dorastającymi do 2-3 metrów wysokości (magnolia liliowa), drzewami o średniej sile wzrostu, dorastającymi do 15 m wysokości albo też drzewami silnie rosnącymi, osiągającymi wysokość nawet 30 metrów (magnolia drzewiasta). Do małych ogrodów najczęściej polecane są odmiany o wzroście karłowym. Kora magnolii ma barwę brązowo-szarawą, jest gładka lub delikatnie spękana. Wykazuje właściwości lecznicze i wykorzystywana jest w medycynie naturalnej. Napary z kory znajdują zastosowanie w leczeniu kaszlu i przeziębień. Zdejmuje się ją z drzew dwudziestoletnich, osobno z pnia, korzeni i gałęzi, suszy początkowo w cieniu, później na słońcu. Pąki zarówno kwiatowe jak i liściowe zawiązywane są na jesieni. Łatwo je odróżnić od siebie, choć oba pokryte są delikatnymi włoskami, ponieważ pąki kwiatowe są większe od liściowych. Wiosną pierwsze rozwijają się kwiaty. Magnolie, które hoduje się od nasiona, po raz pierwszy zakwitają po kilku latach po posadzeniu na miejsce stałe. Magnolie wczesnowiosenne, zwłaszcza magnolia japońska, mają tendencję do obfitego kwitnienia co drugi rok. W zależności od odmiany kwiaty mają barwę białą, różne odcienie różu, a także żółtą. Kwiaty po rozkwitnięciu mają dużą średnicę, dochodzącą do 10-15 cm, a ich budowa jest bardzo prymitywna. Nie można tu wyróżnić działek kielicha i płatków korony, a tzw. tepale, które wyrastają po 3-6 w dwóch lub więcej okółkach. Kwiaty są obupłciowe, z wolnymi słupkami oraz dużą ilością pręcików ułożonych spiralnie na wydłużonej osadce. Zapylane są przez chrząszcze (magnolie pojawiły się na ziemi przed pszczołami, więc owady te ich nie odwiedzają ze względu na budowę kwiatu). Niektóre odmiany powtarzają kwitnienie w sierpniu, jednakże nie jest tak obfite jak wiosenne. Owoc zbiorowy złożony jest z wielu mieszków różowych lub czerwonych, które są nie mniej atrakcyjne niż kwiaty, jednakże w Polsce rzadko zawiązywanych. Nasiona otoczone są czerwoną osnówką. Po zerwaniu z drzewa osnówki są twarde i mają intensywną barwę, z czasem miękną, ciemnieją i stają się pomarszczone. Wtedy też łatwiej wyjąć z nich nasiona  Liście magnolii uprawianych w Polsce opadają jesienią, na zachodzie najczęściej uprawiane są odmiany o liściach zimozielonych. Są duże, u  niektórych odmian nawet 30 cm, eliptyczne, ostro zakończone, skórzaste, ciemnozielone i błyszczące, od spodu jaśniejsze i delikatnie owłosione. Pojawiają się na roślinie po kwitnieniu. Magnolie łatwo się krzyżują, na rynku dostępny jest szereg różnorodnych odmian. Pierwsze informacje o magnoliach w Polsce pochodzą z XIX wieku. W katalogu Ogrodu Botanicznego w Warszawie wymienione są dwa ówczesne gatunki: magnolia drzewiasta i parasolowata. W połowie XIX wieku zaczęto je wprowadzać do arboretów.

Joanna Kostrzewa

Magnolia