Hiacynty najczęściej wykorzystywane są do tworzenia wiosennych aranżacji na klombach i kwietnikach, a ponieważ nadają się do pędzenia można je uprawiać w pojemnikach przez cały rok. Ponieważ kwiatostany po ścięciu długo utrzymują świeżość w wazonach, z powodzeniem mogą być uprawiane na kwiat cięty. Od lat niezmiennie cieszą się dużą popularnością.

Hiacynt z rodziny liliowatych (Liliaceae) pochodzi z Azji Mniejszej. W Polsce uprawiany jest najczęściej hiacynt wschodni (Hyacinthus orientalis). Jest wieloletnią rośliną cebulową dorastającą do 30 cm wysokości. Wymaga corocznego wykopywania z gleby po zaschnięciu liści, co zapewni nam obfite kwitnienie przez długie lata. W przypadku pozostawienia cebul w ziemi, z roku na rok zaobserwować można spadek obfitości kwitnienia aż do całkowitego jego zahamowania. Należy pamiętać o tym, że hiacynty są wrażliwe na choroby bakteryjne i grzybowe, dlatego też miejsce uprawy powinno być zmieniane częściej niż co 3-4 lata. Dodatkowo pozostawione w glebie cebule narażone są na letnie opady, a co za tym idzie na infekcje grzybowe.  

Podczas zakupu cebul należy zwrócić uwagę na ich stan zdrowotny – nie powinny być uszkodzone, z plamami, mieć zbutwiałego zapachu, nalotu z pleśni, być pomarszczone. Cebule wysadza się do gruntu we wrześniu. Dzięki temu rośliny zdążą się ukorzenić przed zimą, będą bardziej odporne na mrozy, a wiosną szybko pojawią się pędy kwiatostanowe. Do uprawy odpowiednim stanowiskiem jest miejsce nasłonecznione lub półcień, osłonięte od wiatru, a gleba powinna być żyzna, bogata w próchnicę, dobrze zdrenowana i przepuszczalna o odczynie obojętnym lub lekko zasadowym. Glebę zbyt ciężką można wymieszać z torfem i piaskiem, a piaszczystą z torfem i próchnicą. Ponieważ hiacynty mają duże wymagania pokarmowe, cebule wysadza się do uprzednio przekopanego i wzbogaconego kompostem podłoża. Podczas sadzenia należy zwrócić szczególną uwagę na to, aby cebula była umieszczona w ziemi piętką do dołu. Barwa łuski koresponduje z barwą kwiatów. I tak cebule z białymi łuskami wydadzą kwiaty białe, z łuskami różowymi – różowe. Głębokość sadzenia powinna odpowiadać trzem wysokościom cebuli, czyli mniej więcej być równa około 10-15 cm. Największe cebule – o średnicy 14 cm – sadzi się w odstępach około 20 cm, mniejsze – o średnicy 12 cm – około 15 cm, a te najmniejsze – o średnicy mniejszej niż 10 cm – 5-10 cm. Gleba po posadzeniu cebul powinna być dobrze wygładzona, co zapobiegnie gromadzeniu wody, która może prowadzić do przemarzania roślin. Miejsce to można dodatkowo ściółkować słomą, a ściółkę należy usunąć zaraz po roztopach śniegu.

Wiosną, po rozpoczęciu wegetacji, hiacynty powinno się nawozić saletrą amonową, a trzy tygodnie później nawozami mineralnymi wieloskładnikowymi. Podczas suchej wiosny trzeba je też systematycznie podlewać zachowując ostrożność – nie powinno się moczyć liści ani kwiatów, gdyż może to narażać rośliny na porażenie chorobami grzybowymi. Hiacynty zakwitają w drugiej połowie kwietnia, a kwiatostany złożone z kilkudziesięciu drobnych kwiatów utrzymują się na roślinach prawie do połowy maja. Pojedynczy kwiat ma 6 płatków i wyrasta na krótkiej szypułce. Po kwitnieniu kwiaty powinno się usuwać, aby zapobiec zawiązywaniu nasion, które mogłyby osłabić kwitnienie w roku następnym. Na polskim rynku ogrodniczym dostępny jest szereg odmian, które zakwitają na biało, różowo, czerwono, pomarańczowo, łososiowo, żółto, fioletowo i niebiesko w różnych odcieniach, a zapach kwiatów jest bardzo intensywny, przez niektórych uważany nawet za uciążliwy. Równolegle do pędu kwiatostanowego rozwijają się liście – długie, wąsko lancetowate, ostro zakończone o intensywnej barwie zieleni. Zebrane są po kilka w rozetę otaczającą pęd kwiatostanowy.

Po zakończeniu wegetacji, co ma miejsce pod koniec czerwca, kiedy zasychają pędy kwiatostanowe i liście, cebule powinno się wykopać. Ponieważ są bardzo wrażliwe na uszkodzenia mechaniczne, podczas ich wykopywania powinno się zachować szczególną ostrożność. Następnie należy przeprowadzić ich selekcję – odrzucić te z plamami (duże, okrągłe, żółtobrązowe mogą być objawem szarej pleśni, drobne, jasnobrązowe, zlewające się w większe z wyciekami to objawy suchej zgnilizny). Po oczyszczeniu i wysuszeniu cebule należy przechowywać do ponownego wysadzania w suchych i przewiewnych pomieszczeniach, w których panuje temperatura około 17˚C. Przed sadzeniem cebul należy dokonać kolejnej ich selekcji, a cebule powinno się zaprawić środkiem grzybobójczym, np. Topsinem M.

Hiacynty rozmnaża się przez cebule przybyszowe, które oddziela się od cebuli matecznej. Aby przyspieszyć ich rozwój, piętkę cebuli po wykopaniu powinno się uszkodzić przez nacięcie lub delikatne wydrążenie. W miejscu zranienia jesienią pojawią się małe cebulki przybyszowe, które zdolne są do wydania pędów kwiatostanowych po około 3-4 latach. Można również próbować rozmnożyć hiacynty przez wysiew nasion, jednakże sposób ten jest bardzo czasochłonny i niepewny – rośliny zakwitają dopiero po 6-7 latach i nie powtarzają cech roślin matecznych (kwiaty mogą różnić się barwą, a kwiatostany kształtem).

Joanna Kostrzewa

Hiacynt – w ogrodzie i na parapecie