Podpory dla pnącz w formie bramek czy pergoli często stosuje się na działkach i w ogrodach przydomowych. Ich znaczenie jest wielorakie. Zdobią przestrzeń, utrzymują pnącza w określonych ramach, izolują od nieestetycznych widoków i hałasu, a odpowiednio wkomponowane wywołują iluzje optyczne. Mogą optycznie powiększyć mała przestrzeń działki, albo poszerzyć zbyt wąski ogród.
Do skonstruowania niewielkiej pergoli nie trzeba dużego doświadczenia. Na rynku są gotowe prefabrykaty ( belki, kantówki i deski odpowiednio przycięte, a nawet kratownice w różnych rozmiarach i formach), które można samodzielnie złożyć w ogrodzie. Bardziej doświadczeni mogą wykonać taką konstrukcje samodzielnie, jeśli dysponują odpowiednimi narzędziami stolarskimi. Trzeba tu pamiętać o przestrzeganiu zasad wiedzy technicznej, zachowania bezpieczeństwa odległości i prawidłowych połączeń elementów.
Pergola ma zwykła formę zacienionej alei. Składa się z dwóch rzędów podpór (pionowych słupków) ułożonej na nich lekkiej kratownicy lub układ belek podtrzymujący rośliny. Pionowe słupy powinny mieć co najmniej 2,2-2,5m wysokości. Odstępy między nimi muszą umożliwiać swobodny spacer i są uzależnione od funkcji pergoli np. wjazdowa, spacerowa od rodzaju konstrukcji i użytego materiału. Między słupami czasem rozpina się osłony z kratownic zwykle o maksymalnych szerokościach 150 -180 cm. Szczyty słupów łączy się belkami o minimalnym przekroju 5 cm. Belki, kratownice i słupy łączą się za pomocą metalowych łączników i wkrętów do drewna. Lekkie i nieduże pergole (bramki) można mocować bezpośrednio w podłożu przy użyciu specjalnych metalowych kotew. Pergole większe i znoszące większe obciążenia zwykle wymagają fundamentowania na głębokość 60 -120 cm, zależnie od regionu kraju. Na wschodzie i południu kraju, stosuje się fundamenty najgłębsze, a czym bardziej na zachód (mniejsze ryzyko przemarzania gleby), tym płytsze. Należy pamiętać, że slup drewniany nie może stykać się bezpośrednio z betonem, by nie uległ zniszczeniu. Najpospolitszym materiałem do budowy pergoli jest drewno sosnowe. Jest to stosunkowo wytrzymałe i najtańsze. Drewno łatwo ulega procesom rozkładu przez grzyby i inne patagony. Aby przedłużyć trwałość drewnianej pergoli, niezbędne jest regularne impregnowanie drewna.
Jak wykonać samodzielnie małą pergolę (bramkę)?
1. Prace rozpoczynamy od umiejscowienia pergoli w przestrzeni, tak by najlepiej pełniła swą funkcję (zacieniała drogę, odgradzała przestrzeń lub służyła jako kącik wypoczynkowy). Przed przystąpieniem do obudowy wszystkie drewniane elementy pergoli należy zainpergnować.
2. Za pomocą sznurka i taśmy mierniczej wyznaczamy rozmieszczenie słupków pergoli w dwuszeregu w równym, określonych odstępach.
3.W wyznaczonych miejscach umieszczamy kotwy, poziomujemy je względem siebie i wbijamy młotkiem w grunt ich szpikulce. W sprzedaży są gotowe kotwy o przekroju kwadratowym lub okrągłym. Kotwy osadza się bezpośrednio w gruncie spoistym. Na glebach piaszczystych i przy przewidywanym większym obciążeniu pergoli można je osadzić w fundamencie z chudego betonu lub w podłożu z dobrze ubitego piasku i żwiru łamanego lub tłuczenia.
4. W kotwach osadzamy słupy o odpowiednim przekroju i pionujemy je. Dopiero po prawidłowym ustawieniu słupów przystępujemy do ich stabilizacji w podłożu (zabetonowania lub przykręcenia do sztywno osadzonych w gruncie kotew).
5. Pomiędzy słupy wstawiamy gotowe kratownice dla pnączy o ustalonych wcześniej wymiarach np 180*100cm i przykręcamy do wnętrz słupów skośnie na śruby mocujące.
6. Gotowe ściany pergoli wieńczymy belkami o łukowatym lub prostym przekroju. Należy je przyśrubować do wrębów wykonanych w szczytach słupów. Proste belki mona przymocować do słupa stalowym kątownikiem.
7. Na zamocowanych belkach układamy na wpust deski wieńczące pergolę i łączymy je z belką z dwóch stron kątownikami lub przykręcamy do góry. Całość stworzy efektowną drabinkę.
8. Po oczyszczeniu terenu z resztek budowlanych (zwłaszcza z cementu) przystępujemy do sadzenia pnączy. Przy lekkiej bramce najlepiej umieścić pnącza wolniej rosnące (np. powojniki) lub regularnie przycinane (np. róże pnące), a przy masywnej świetnie prezentować się będzie np. glicynia.