Piątka wiosenna

Mianem piątki wiosennej określa się byliny, które wiele łączy – kwitną od kwietnia do czerwca, najlepszym podłożem dla nich jest żyzna lub średnio żyzna gleba, lekka, przepuszczalna i wilgotna, lubią stanowisko słoneczne, znoszą półcień, znoszą mrozy, chociaż w czasie zim bezśnieżnych mogą przemarzać, stosuje się je w ogrodach skalnych, na rabatach bylinowych, na obwódkach i murkach.

Do grupy tej należą smagliczka skalna (Alyssum saxatile), gęsiówka kaukaska (Arabis caucasica), żagwin ogrodowy (Aubrieta x cultorum), ubiorek wieczniezielony (Iberis sempervirens), płomyk szydlasty (Phlox subulata).

 

Smagliczka skalna

Smagliczka skalna (rodzina kapustowate Brassicaceae ) dziko rośnie w rejonach Morza Śródziemnego. W naszych ogrodach jest bardzo popularną byliną dorastającą do 25-30 cm. Choć lubi gleby lekko wilgotne, to znosi okresy suszy. Pędy smagliczki od dołu są zdrewniałe i zazwyczaj się pokładają. Liście pokryte filcowatym, szarawym kutnerem są równowąskie. Aby zachować zwarty pokrój, smagliczkę po kwitnieniu należy przyciąć. Zapobiegnie to również wykształceniu niezbyt ozdobnych owoców. Gatunek mało wymagający i łatwy w uprawie. Jego rozmnażanie również nie jest trudne. Wiosną, najlepiej w kwietniu lub maju, nasiona wysiewa się do inspektu, gdy siewki wykiełkują i podrosną, przesadza się do doniczek lub pikuje w inspekcie. Do gruntu sadzonki wysadza się we wrześniu. W sierpniu można smagliczkę rozmnażać przez półzdrewniałe sadzonki pędowe lub podział rośliny. Roślina wykształca miododajne, cytrynowożółte kwiaty, zebrane w grona. Kwiatostany zakwitają stopniowo od dołu.    

 

Gęsiówka kaukaska

Gęsiówka kaukaska (rodzina kapustowate Brassiacaceae) pochodzi z rejonu basenu Morza Śródziemnego. Naturalnie występuje również w górach Kaukazu. Jest rośliną długowieczną, dorastającą do 10-20 cm wysokości. Na mocno rozgałęzionych pędach wyrastają łopatkowate w kształcie, zimozielone liście, które są pokryte filcowatym, szarym kutnerem. Dorosłe rośliny mają pokrój miękkich poduszeczek. Ponieważ mocno się rozrasta, idealnie nadaje się do zadarniania i pokrywania większych powierzchni. Odmiany gęsiówki o pełnych kwiatach uprawiane są również na kwiat cięty. Aby zapewnić roślinom prawidłowy wzrost, po przekwitnięciu pędy powinno się przycinać. Gęsiówkę łatwo rozmnożyć samodzielnie. Nasiona wysiewa się w kwietniu w szklarni, inspekcie lub na rozsadniku. We wrześniu sadzonki wysadza się do gruntu, pierwsze kwitnienie rozpoczyna wiosną następnego roku. Jesienią można rozmnożyć ją wegetatywnie, poprzez pobranie i ukorzenienie sadzonek pędowych lub podział rośliny. Gatunek ten ozdobny jest z liści (szczególnie odmiana ‘Variegata’) i kwiatów. Zebrane w groniaste kwiatostany kwiaty mają barwę śnieżnobiałą, są miododajne, chętnie odwiedzane przez pszczoły i trzmiele. 

 

Żagwin ogrodowy

Żagwin ogrodowy (rodzina kapustowate Brassicaceae) jest gatunkiem naturalnie występującym w Europie Południowej i Azji Mniejszej. Roślina ta jest niska, dorasta do 10-15 cm, ale szybko tworzy poduszkowate kobierce. Liście żagwinu są zimozielone, jajowate w kształcie, drobno piłkowane i pokryte delikatnymi, szarawymi włoskami. Pędy również są  owłosione. Rozmnaża się najłatwiej poprzez pobranie i ukorzenienie sadzonek pędowych w sierpniu lub podział rośliny matecznej wczesną jesienią. Podobnie jak u poprzednich gatunków możliwa jest również uprawa z siewu wiosennego w inspekcie i wysadzenie sadzonek na miejsce stałe we wrześniu. Wiosną roślina pokrywa się dużą ilością fioletowo-różowych kwiatów, które są niezwykle atrakcyjne. Kwiaty zebrane są w grona zakwitające od dołu. Po przekwitnięciu roślinę należy przyciąć w celu utrzymania zwartego pokroju i zapewnienia obfitego kwitnienia w roku następnym. W bezśnieżne zimy może przemarzać. Aby temu zapobiec, najlepiej jesienią roślinę przykrywać igliwiem.

 

Ubiorek wieczniezielony

Ubiorek wieczniezielony (rodzina kapustowate Brassicaceae) pochodzi z Afryki Północnej, Południowej Europy i Azji Mniejszej. Podobnie jak poprzednie gatunki tworzy poduszkowate kobierce, dorasta do 35 cm wysokości. Walorem dekoracyjnym ubiorka są liście i kwiaty. Liście są ciemnozielone, zimozielone, skórzaste i lancetowate w kształcie. Wiosną wytwarza dywan drobnych, białych kwiatów z fioletowymi pręcikami, zebranych w niewielkie grona. Podobnie jak poprzednie rośliny, po kwitnieniu pędy należy przyciąć do 1/3 długości w celu zachowania pokroju i zapewnienia ponownego kwitnienia w roku następnym. Niekiedy zdarza się, że ubiorek zakwita drugi raz jesienią, jednakże wtedy kwiaty nie są tak liczne. Gatunek ten łatwo samemu rozmnożyć poprzez wysiew nasion wiosną na rozsadniku lub w inspekcie lub podział rośliny jesienią. Sadzonki pędowe pobiera się na wiosnę. Należy pamiętać, że w czasie bezśnieżnych zim ubiorek może przemarzać.

 

Floks szydlasty

Floks szydlasty (rodzina wielosiłowate Polemoniaceae) pochodzi ze wschodnich wybrzeży Ameryki Północnej. Floks dorasta do 10-15 cm wysokości, a jego pędy są płożące, tworzą zbitą darń o zimozielonych, pokrytych delikatnymi włoskami, liściach, szydlastych, dorastających do 15 mm długości. Jest doskonałą rośliną okrywową, z powodzeniem może zastępować trawnik. Kwiaty mają klinowate płatki korony, barwy śnieżnobiałej, białej z czerwonym oczkiem, łososiowej, niebiesko liliowej, ciemnoróżowej, czasami czerwonej. Zebrane są po trzy w kwiatostany typu baldachogrona. Po kwitnieniu pędy należy przyciąć. Roślinę najłatwiej i najszybciej rozmnaża się przez podział lub sadzonki.

 

Piątka wiosenna