Oczka wodne, zarówno te duże, jak i małe są niezwykle atrakcyjne i cieszą się dużą popularnością w naszych ogrodach. Dzięki zabiegom pielęgnacyjnym ich wygląd będzie nas cieszył przez cały rok. Każdy właściciel oczka wodnego na pewno przed nadejściem zimy zastanawia się jak przezimują ryby i rośliny. Jest to uzależnione od panujących temperatur, wielkości i głębokości akwenów.
Późna jesień to najwyższy czas na przygotowanie oczka wodnego do zimy. Do podstawowych zabiegów pielęgnacyjnych należy usuwanie suchych liści z powierzchni wody. Opadłe liście zakwaszają wodę i gniją, przez co dochodzi do szybkiego zużycia tlenu, a co za tym idzie do pojawiania się bakterii oddychających beztlenowo, wydzielających przy tym kwas siarkowy. Dobrze jest zastosować siatki o gęstych oczkach, które zapobiegają wpadaniu liści do wody. Rozłożenie siatki jest pracochłonne, ale na pewno mniej niż wybieranie liści z wody. Można także zamontować skimmer, czyli urządzenie oczyszczające powierzchnię wody oraz zastosować specjalne preparaty, umożliwiające ustalenie równowagi biologicznej w zbiorniku wodnym.
Przed nadejściem zimy warto też sprawdzić odczyn pH wody, zbadać zawartość azotanów i azotynów. Jeżeli badania dadzą niezadawalający wynik, należy wypompować część wody (około 1/6), a następnie zbiornik dopełnić i zastosować preparaty poprawiające jakość wody. Po paru dniach badanie powinno się powtórzyć.
Przed nadejściem zimy należy pomyśleć o roślinach wodnych i rybach żyjących w naszym oczku. Gdy głębokość wody sięga powyżej 1m, nie ma konieczności wyławiania ryb, ale trzeba zadbać, żeby woda była odpowiednio natleniona, co umożliwi im przezimowanie w trudnych warunkach. W celu zapewnienia dobrego napowietrzenia wody należy pozostawić sit, a do wody można włożyć snopek słomy zbożowej, co sprawi, że woda obok nie będzie zamarzać tak szybko, a pokrywa lodowa będzie cienka. Lepsze rezultaty przynoszą jednak tabletki napowietrzające (stosuje się jedną na 500 l wody na miesiąc; jeżeli w oczku żyje dużo roślin i ryb, liczbę tabletek należy zwiększyć), a także pojemniki z roztworem – oksydatorem, pływaki oraz kostki napowietrzające. Kostki umieszcza się pod taflą wody, poniżej strefy zamarzania, najlepiej 30-40 cm nad dnem. Koszt eksploatacji takiej kostki jest niewielki, (rzędu kilku złotych) i jest dużo niższy niż elektrycznej pompki wodnej.
Jeżeli posiadamy niewielkie i płytkie oczko wodne, wypompowanie wody na zimę będzie konieczne, gdyż woda w takim oczku zamarza najczęściej do dna. Ponieważ zwiększa przy tym objętość, często dochodzi do uszkodzeń tworzyw, które zostały użyte do budowy oczka. Najlepszym miejscem dla rybek z takiego oczka będzie piwnica. Rybek zimą w piwnicy nie należy dokarmiać.
Generalne sprzątanie oczka wodnego lepiej przeprowadzać wiosną, gdyż ryby przy temperaturze wody poniżej 10˚C zapadają w zimowy letarg. Wtedy też przerywamy dokarmianie ryb pokarmem, gdyż niestrawiony może powodować u nich choroby, a nawet doprowadzić do zdychania, natomiast niezjedzony pokarm będzie zanieczyszczał wodę. Jeżeli w naszym oczku jesienią znajduje się dużo mułu, konieczne będzie jego oczyszczenie przed zimą. Zalegający muł sprawia, że woda jest mniej natleniona i zaczyna się wydzielać siarkowodór.
Do podstawowych zabiegów pielęgnacyjnych należy także wycięcie przekwitłych kwiatostanów i suchych liści z kaczeńcy, krwawnic, rozpławu sercowatego (pontederii), babki wodnej, strzałki. Rośliny tworzące sitowie, jak wspomniałam wyżej, pozostawiamy – napowietrzają wodę i zimą są nadal ozdobne. Pistie, hiacynty wodne, salwinie należy przenieść do ciepłego pomieszczenia na początku jesieni i przechowywać w wodzie. Pistie i hiacynty można także posadzić do ciągle zalewanego podłoża, podobnie jak ciborę. Rośliny te powinny zimować w ciepłych, jasnych i wilgotnych pomieszczeniach. W stale wilgotnym podłożu powinno się posadzić także okrężnicę bagienną, grzybieńczyk wodny oraz jaszczurzca pochylonego, a rośliny rosnące w pojemnikach w oczku powinno się przenieść do chłodnych i widnych pomieszczeń. Karłowe odmiany grzybieni powinny zimować w temperaturze ok. 8˚C w pojemnikach z wodą. Większość roślin nie wymaga specjalnych zabezpieczeń przed zimą i powinna swobodnie przezimować, na przykład grzybienie rosnące na głębokości jednego metra przezimują, a te z płytszej wody należy przenieść na głębszą.
Joanna Kostrzewa
