Storczyki w ogrodzie

Rodzina storczykowatych (Orchidaceae) jest największą rodziną botaniczną na świecie. Storczyki zasiedlają niemal wszystkie kraje świata od bagien Doliny Rospudy po Himalaje, a w Arktyce spotkacie chociażby Calypso bulbosa. Gatunkami o wytwornych kwiatach są te spotykane w wilgotnych lasach równikowych. W większości storczyki nadające się do uprawy w ogrodzie są bylinami, czyli roślinami wieloletnimi, które z podziemnych kłączy lub pseudobulw wydają wiosną pędy i kwiaty, a jesienią zamiera ich część nadziemna, a storczyki wchodzą w stan spoczynku.

Bletilla pasiasta(Bletilla striata) to jeden z najczęściej spotykanych w sprzedaży storczyków gruntowych, który zasługuje na szersze rozpowszechnienie, gdyż często kwitnie i szybko się rozrasta. W naturze występuje w Azji, Chinach i Japonii. Bletilla tworzy podziemne kłącza, z których wyrastają późną wiosną rozety liści dochodzące do 50 cm długości. Kwiaty są najczęściej różowe, średnicy 4-5 cm i pojawiają się latem, zwykle jest ich 5-6 na pędzie. Po posadzeniu bletilla ukorzenia się długo w podłożu, ale rośliny zwykle kwitną w pierwszym roku. Roślina ta nie lubi częstego przesadzania i dzielenia. Szczególnie rzadka jest odmiana o białych kwiatach oraz o biało obrzeżonych liściach (‘Variegata’).

Kruszczyki(Epipactis Zinn.) to w większości rodzime gatunki, które możecie spotkać na różnych stanowiskach, w Polsce często występuje kruszczyk szerokolistny (Epipactis helleborine), który zwykle rośnie w lasach na łąkach, a także na nadmorskich wydmach. Kruszczyki dorastają do 40 – 50 cm wysokości i mają zebrane w wiechy kwiaty średnicy kilkunastu milimetrów w kolorze od zielonego poprzez żółty do różowego. Pamiętajcie o regularnym podlewaniu tej rośliny w okresie letnim.

Plejone( Pleione D.Don.) to niewielkie storczyki, występujące w stanie naturalnym w Himalajach oraz górskich obszarach Chin. Wczesną wiosną wyrastają duże, średnicy około 10 cm i wręcz nieproporcjonalne do całej rośliny kwiaty. W zależności od gatunku kwiaty mogą być czerwone, różowe, a nawet żółte. Storczyki Pleione kwitną przed rozwojem liści, dlatego najkorzystniej jest je uprawiać w warunkach domowych (w doniczce), a po kwitnieniu pojemnik z roślinami zadołować w ogrodzie. Ze względu na kształt i wielkość kwiatów roślina jest warta uwagi, co zauważyli już dawno Anglicy tworząc liczne odmiany plejone, a także stwarzając Narodową Kolekcję tych niezwykłych roślin.

Stoplamki (Dactylorhiza Necker ex Nevski) spotkamy je niemal w całej Europie, a w Polsce najczęściej spotkacie stoplamka szerokolistnego (Dactylorhiza majalis). Spośród wszystkich storczyków stoplamki wyróżnia intensywnie różowe zabarwienie kwiatostanów, rozpoczynają kwitnienie w maju. Spotykamy formy o zróżnicowanym pokroju pod względem wielkości roślin, faktury liścia oraz koloru kwiatów. Stoplamki charakteryzują się skromnymi wymaganiami glebowymi, jednak większość preferuje podłoże zasobne wkredę – zasadowe. W sprzyjających warunkach (wilgotna łąka) stoplamki dają liczne samosiewy.

Obuwiki(Cypripedium L.) to najpiękniejsze storczyki ogrodowe. W Polsce bardzo rzadko (wbrew nazwie) można spotkać obuwika pospolitego. Obuwik dorasta on do 70 cm wysokości, kwitnie od maja do lipca i na każdym pędzie pojawia się od 1-2 niezwykłego kształtu żółto-brunatnych kwiatów. Obuwiki tworzą podziemne kłącza, które rosną bardzo wolno. Wielu osobom uprawa obuwików nie udaje się w dużej mierze ze względu na źle przygotowane podłoże. Obuwik pospolity (Cypripedium calceolus) wymaga podłoża wapiennego, podczas gdy inne podłoża kwaśnego i mimo zapewnienia optymalnych warunków obuwiki aklimatyzują się powoli i rosną bardzo wolno. Obuwiki to rośliny szczególnie wrażliwe na wszelkiego rodzaju błędy uprawowe.

Tomasz Trelka, Doktorant Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu