W wiejskim ogródku obok roślin zielarskich nie powinno zabraknąć też miejsca dla grządek warzywnych. Powszechnie wiadomo, że to w nowalijkach jest najwyższe stężenie metali ciężkich, dlatego też samodzielne ich uprawianie da nam pewność, iż to co jemy, jest zdrowe. W ofercie firm nasienniczych każdy znajdzie coś dla siebie.

Większość roślin warzywnych dobrze rośnie na glebie przepuszczalnej, próchnicznej, o odczynie zbliżonym do obojętnego (z wyjątkiem kapustowatych, które wymagają gleby zasadowej). Przed sadzeniem należy przeprowadzić zrównoważone nawożenie NPK w dawkach około 0,5 – 1,5 kg/ar N, 0,8 – 1,0 kg/ar P₂O₅, 1,5 – 2,0 kg/ar K₂O oraz nawożenie obornikiem lub kompostem. Większość warzyw ma także wysokie wymagania wodne. Największe wykazują warzywa z rodziny kapustowatych, dyniowatych, a także sałaty i rzodkiewka. Te warzywa najchętniej są przez wszystkich uprawiane. Uprawę warzyw rozpoczyna się wczesną wiosną.

 Najkrótszy okres wegetacyjny, czyli najszybciej wyda nam plon rzodkiewka. Pierwsze wzmianki o rzodkiewce pochodzą z XVI wieku. Pisma arabskie wspominają o „rzodkwi francuskiej”, która jest podobna do współczesnej odmiany ‘Marco Polo’. Nasiona wysiewa się wprost do gruntu w rzędach na głębokość około 1 cm od połowy marca do trzeciej dekady maja. Odległość między nasionami w rzędzie powinna wynosić 2,5-5 cm, a pomiędzy rzędami około 15 cm. Korzenie rzodkiewki możemy zbierać już po 4 tygodniach od wysiewu nasion.

Sałata masłowa znana jest od czasów starożytnych. Ceniona jest za niezwykle delikatne, jasnozielone liście. Starsze z nich tworzą rozetę, młodsze zbijają się w główki. Jest to roślina dnia długiego, w miesiącach letnich najczęściej wybija w pędy kwiatostanowe, które nie są pożądane. Z tego właśnie powodu sałatę uprawia się na zbiór wiosenny lub na jesienny. Jest rośliną o krótkim okresie wegetacji, uprawia się ją z siewu wprost do gruntu lub (najczęściej) z rozsady. Wysadza się ją na miejsce stałe w rozstawie około 30 cm na 30 cm.

Sałata liściowa wytwarza fryzowane, soczyste zielone lub czerwone liście. Zazwyczaj ma pokrój kulisty i osiąga masę do około 300-400 g. Dodatkową zaletą jest ich atrakcyjny wygląd oraz to, że długo utrzymują wartość konsumpcyjną. Uprawia się ją podobnie jak sałatę masłową z siewu wprost do gruntu lub z rozsady. Szereg odmian sałat liściowych proponuje firma Legutko, jedną z nich jest odmiana Lollo Bionda o liściach zielonych.

Sałata rzymska tworzy główki luźne, nieco wydłużone, złożone z lekko eliptycznych, kruchych, soczystych i bardzo smacznych liści, które mają dwa razy wyższą zawartość witamin A i C niż liście sałaty masłowej. Można ją uprawiać od wiosny do jesieni, gdyż nie wykazuje tak dużej tendencji do wybijania w pędy kwiatostanowe jak sałata masłowa. Zasady uprawy są takie same jak u poprzednich sałat.

Szczypiorek to powszechnie znana wieloletnia roślina, która szybko rozrasta się w zwarte kępki. Uprawia się ją z siewu nasion wprost do gruntu w rzędzie co 20 cm lub gniazdowo po kilka sztuk co 30 cm. Z powodzeniem zimuje w gruncie bez okrycia. Na wiosnę wyrastają okrągłe w przekroju liście, które znajdują zastosowanie w kuchni. Gdy zaczynają się pojawiać pąki, szczypiorek powinno się odmłodzić poprzez przycięcie liści około 10 cm nad powierzchnią ziemi.

Szczypiorek czosnkowy jest rośliną wieloletnią, znaną od 2000 lat w Chinach, w Polsce zaś jest mało popularny, ale na pewno warto go uprawiać (siew nasion wprost do gruntu jak wyżej). Roślina ta niezwykle szybko rozrasta się w zwarte kępki o średnicy około 40 cm. Do takiej też wysokości dorastają trójkątne w przekroju poprzecznym liście. Szczypiorek czosnkowy kwitnie od lipca do końca września, a jego kwiaty są niezwykle ozdobne i pięknie pachną. Roślina znajduje zastosowanie w kuchni, gdzie liście o smaku i zapachu czosnku dodawane są do surówek i sałatek, w medycynie naturalnej jako środek przeciwzapalny oraz w architekturze ogrodowej jako ozdobna roślina okrywowa.

Pomidor karłowy sztywno łodygowy jest rośliną jednoroczną, którą uprawia się z rozsady. Nasiona wysiewa się w inspekcie w pierwszej połowie kwietnia, następnie rozsadę się pikuje, a do gruntu wysadza się dopiero w drugiej połowie (po Zimnej Zośce). Pomidory koktajlowe są cenione ze względu na ich walory dekoracyjne oraz smaczne owoce. Pomidor Ola Polka (Legutko) o owocach drobnych, żółtych jest polecany do uprawy w małych ogródkach i pojemnikach.

Dyniowate – do rodziny tej  zaliczane są ogórki, dynie, w tym kabaczki, patisony i cukinie, kawony i melony. Na rynku dostępny jest szereg odmian, które są cenione przede wszystkim za ich walory dekoracyjne. Na pewno w każdym ogrodzie powinny się znaleźć rośliny dyniowate.

Joanna Kostrzewa