Byliny w ogrodzie wiejskim

Do ogrodów wiejskich doskonale nadają się rośliny określane mianem bylin. Nazwa byliny odnosi się do wieloletnich roślin mających podziemną część w postaci korzenia, kłącza, która dobrze zimuje. Byliny są najobszerniejszą grupą roślin ozdobnych. Należą do nich rośliny osiągające 3 cm wysokości jak i dorastające do 3 metrów wysokości. Byliny przez większą cześć roku nadają ogrodowi bardzo naturalny wygląd. Byliny więc nie znajdą zastosowania w ogrodach o sztywnym charakterze. Wielka mnogość tych roślin i duża dostępność w sprzedaży sprawia, że byliny znajdują szerokie zastosowanie w ogrodzie. Mogę stwierdzić, że w Polsce w sprzedaży jest dostępnych kilkaset gatunków bylin. Niektóre gatunki kwitną w okresie zimowym, inne późną jesienią, jeszcze inne mają piękne zimozielona liście. Byliny znajdują zastosowanie jako rośliny cięte a często stosujemy je również do suchych bukietów. Tworząc zmysłowe pachnące ogrody nie sposób nie uwzględnić również bylin.

Tworząc ogród bylinowy dobierajmy tak do siebie gatunki aby harmonizowały ze sobą pod względem pokroju, wysokości i koloru, a jednocześnie były zbliżone ich wymaganie glebowe. Przy zakładaniu rabaty bylinowej trzeba przyjąć zasadę, iż najpierw zaczynamy sadzić rośliny, które będą tworzyły szkielet dla danej grupy roślin, lub też sadzimy pojedynczą bylinę wyróżniającą się pokrojem lub pięknem kwiatów. W grupie bylin powinno znaleźć się kilka dominujących kwiatów a pozostałe rośliny stanowią tylko ich uzupełnienie. Bylin nie należy sadzić w jednej prostej linii. Rabata lepiej wygląda, gdy poszczególne gatunki lub odmiany zakwitają w różnych miejscach ogrodu. Wszystkie wolne przestrzenie wypełniamy roślinami zadarniającymi lub też ozdobnymi trawami. Dobrze jest w rabacie bylinowej znaleźć miejsce na zioła. Całość rabaty można wyłożyć włókniną a następnie wysypać cienką warstwę kory, torfu, kamieni typu otoczak. Zabiegi takie mają na celu ograniczenie wzrostu chwastów. Najlepszym jednak rozwiązaniem jest taki dobór roślin i taka ich częstotliwość nasadzeń by byliny samoistnie utworzyły jednolity dywan. Jeśli w początkowym okresie zakładania rabaty istnieją wolne przestrzenia można rabatę urozmaicić roślinami cebulowymi i jednorocznymi. Na rabacie bylinowej źle prezentują się róże, dalie i rośliny o wyraźnie odrębnym charakterze. Często zastanawiamy się gdzie zlokalizować naszą rabatę bylinową. Byliny dobrze jest sadzić w miejscu naszego wypoczynku. Tu jednak należy sadzić byliny o bardziej subtelnym wyglądzie. Byliny dobrze prezentują się również na tle roślin iglastych, na tle płotu lub muru. Zdecydowanie odradzam tworzenia rabat na tle trawnika.

W grupie bylin można wyodrębnić kilka podgrup. Pierwszą z nich będą rośliny skalne. Jak sama nazwa wskazuje nadają się do obsadzania skalniaków, murków. Należą do roślin najmniej wymagające. Znoszą doskonale susze i ubogie, piaszczyste podłoża. Nie wymagają nawożenia. Często rośliny skalne wysadzane są do mis i doniczek. Projektując rabatę bylinową rośliny skalne stanowią doskonałe wypełnienie, ale pamiętajmy by wyższe byliny ich nie „zagłuszyły”. Część bylin stosowana jest jako rośliny okrywowe. Często rezygnuje się z trawnika, a miejsce to obsadza się roślinami zadarniającymi. Polecane są zwłaszcza byliny zimozielone. Byliny często stosujemy jako roślinę do wazonu. Wiele gatunków używamy do tworzenia suchych bukietów.

Byliny rosną w tym samym miejscu przez kilka lat, dlatego należy pamiętać o właściwym przygotowaniu podłoża. Przede wszystkim ziemię należy staranie odchwaścić a następnie spulchnić na głębokość ok. 25 cm. Dobrym rozwiązaniem jest usuniecie kamieni z podłoża. Ziemię wzbogacamy o obornik ale na ogół nie mamy do niego dostępu wiec polecam torf lub ziemię kompostową. W przypadku, gdy ziemia jest zbita, gliniasta należy dodać piasku by podłoże stało się przepuszczalna.

Najłatwiejszym sposobem pozyskania sadzonek na rabatę jest ich zakup w dobrym sklepie. Uprawa z nasion nie gwarantuje zawsze sukcesu, zwłaszcza jeśli nie mamy dużego doświadczenia. Niskie ceny sadzonek zachęcają do kupna gotowego materaiłu. Ceny zależą od gatunku i wielkości rośliny. Ze względu na fakt iż sadzonki są sprzedawane w doniczkach możemy je wysadzać przez cały okres wegetacyjny. Jednakże powinniśmy trzymać się zasady i rośliny kwitnące jesienią sadzi się w marcu-kwietniu a kwitnące wiosną sadzi się w wrześniu-październiku. Wyjątek stanowią kosaćce i peonie, które sadzimy w sierpniu.

Rabata bylinowa nie wymaga szczególnych zabiegów pielęgnacyjnych. W początkowym okresie wymagane jest systematyczne nawadnianie (jeśli jest automatyczny system nawadniający, zaleca się umieszczanie linii kropkujących co 40 cm) i systematyczne odchwaszczaniem. Zastosowania włókniny o czym pisałem wyżej zdecydowanie ogranicza rozwój chwastów. Nawożenie ograniczamy do minimum. Jednorazowa dawka nawozu wieloskładnikowego na wiosną w zupełności zaspokoi potrzeby roślin. Stosowanie zbyt dużej ilości nawozów sprzyja niekontrolowanemu rozrostowi bylin i hamuje kwitnienie. Byliny szybko się rozrastają i po 2, 3 latach utworzą zwarty kobierzec. Do zabiegów pielęgnacyjnych należy usuwanie suchych kwiatostanów, ponieważ nie są one estetyczne a ponadto osłabiają roślinę zawiązując nasiona. Suche kwiatostany często są miejscem rozwoju chorób. Byliny rzadko są atakowane przez szkodniki. Na zimę rabatę zaleca się przykryciem cienką warstwą torfu, zabezpieczy to rośliny przed chłodami a na wiosnę torf będzie dobrym nawozem. Wiosną usuwamy suche liście z roślin.