Żwir posiada niezasłużoną opinię materiału niestabilnego, przez który łatwo przerastają chwasty. Tymczasem prawidłowo wykonana, starannie zagęszczona ścieżka żwirowa nie wymaga specjalnych zabiegów pielęgnacyjnych i może funkcjonować przez wiele lat. W ostatnich latach zaczyna się ponownie dostrzegać urok żwirowych ścieżek, ich naturalne piękno oraz łatwość komponowania się z różnymi układami roślinnymi i architekturą.
Wbrew temu, co kiedyś sądzono, że ścieżki żwirowe są łatwe do wykonania. Dzieje się tak miedzy innymi dlatego, że nie wymagają one (jak większość dróg) stosowania spadków podłużnych, a to z racji przepuszczalności żwiru. Można wykonać je zarówno z kruszyw naturalnych, jak i sztucznych. W przypadku działek i małych ogrodów lepiej zastosować naturalne kruszywo. starannie wykonanie ścieżki nie będą przerastały chwastami. Można budować je na każdym rodzaju gruntu – od przepuszczalnych piasków po nieprzepuszczalne ciężkie gliny. W drugim przypadku żwir układa się wielowarstwowo. Całkowita grubość ścieżki powinna wynosić wówczas od 12 do 30 cm. Na przepuszczalnym gruncie nawierzchnia składa się tylko z jednej warstwy kruszywa i powinna mieć grubość 6-12 cm. Żwir z racji swej specyfiki wymaga utwardzenia, dlatego, przy dużych powierzchniach powinno się użyć do stabilizacji nawierzchni maszyn wibrujących. Ważne jest przeznaczenie danej ścieżki. Jeśli będzie służyła sporadycznym spacerom, jej budowa nie musi się składać ze zbyt grubych warstw. Inaczej jest jeśli chcemy zbudować np. żwirową nawierzchnię przeznaczoną do intensywnego ruchu – czym więcej warstw, tym żwirowa nawierzchnia będzie stabilniejsza.
Jakie materiały należy użyć?
Jeśli chcemy dobrze funkcjonującą żwirową ścieżkę na gruncie przepuszczalnym, powinniśmy użyć do jej budowy kruszywa, które dobrze się kituje. Najczęściej używa się do tego celu pospółki. Wielkość kamyków może być różna, można zastosować bardzo drobne o średnicy 2-8 mm. Użycie otoczaków pochodzenia rzecznego jest poważnym błędem, gdyż kamyki o zaokrąglonych krawędziach nigdy nie dają się dobrze zagęścić. Wyjątkiem są nawierzchnie pod wysokimi urządzeniami zabawowymi ( przeznaczone dla starszych dzieci), które nie powinny być zbyt mocno zagęszczone i cechować się większą amortyzacją. Przy budowie nawierzchni żwirowej pożądana jest również pewna zawartość cząstek ilastych, które będą pełniły rolę swoistego lepiszcza spalającego poszczególne kamyki.
Koszty
Całkowity koszt wykonania ścieżki żwirowej waha się w granicach 35-60 zł/m2, w zależności od ilości warstw nawierzchni i stosowanych materiałów. Ceny materiałów są różne w zależności od punktu sprzedaży i wynoszą orientacyjnie za 1 tonę piasku 33-51 zł, za tonę żwiru 33-53 zł. Natomiast tona wysokogatunkowego żwiru płukanego może kosztować nawet ponad 100zł.
Jak zbudować żwirową ścieżkę?
1. Przede wszystkim powinno się określić rodzaj gruntu z jakim mamy do czynienia i wykonać projekt ścieżki. Powinna mieć ona określoną funkcje i starannie wyznaczone przebieg. Wykonany projekt należy jak najdokładniej przenieść w teren. Nie sprawdzi się tu w żadnym wypadku tyczenie ,,na oko,, np. za pomocą ogrodowego węża. Wszystkie kształty, łuki i odcinki proste powinno się przenieść w teren za pomocą taśm mierniczych, palików i sznurków. Po wyliczeniu grubości wszystkich niezbędnych warstw nawierzchni należy wybrać ziemię do głębokości odpowiadającej sumarycznej grubości tych warstw. W ten sposób powstaje koryto ścieżki.
2. Nawierzchnia żwirowa dobrze współgra z różnymi rodzajami obrzeży, które są w tym przypadku również elementami wzmacniającymi jej konstrukcję. W zależności od upodobań lub planowanego efektu, ścieżkę żwirową można oddzielić zwykłym obrzeżem betonowym lub kamiennym, blokami kamiennymi, polnymi kamieniami, klinkierową cegłą drogową, elementami z impregnowanego drewna. Możliwości modyfikacji obrzeży może być bardzo dużo. Można też zastosować wzdłuż jednej ścieżki kilka skomponowanych ze sobą rodzajów obrzeży w celu uzyskania ciekawszego efektu. Obrzeża wymagają czasem posadowienia w tzw. ławach betonowych, zapewniających im stabilność.
3. Po wykonaniu stabilnych obrzeży należy utwardzić dno koryta ścieżki za pomocą ręcznego ubijaka lub maszyny wibrującej . Jeśli ten etap zostanie zaniedbany, wówczas ścieżka nigdy nie osiągnie pełnej stabilności.
4. Na terenie szczególnie zachwaszczonym można po etapie utwardzania dna koryta ścieżki rozłożyć w nim warstwę geowłókniny, zapobiegająca przerastaniu ścieżki przez chwasty. W sytuacji typowych wystarczy starannie wykonać kolejne etapy budowy, a chwasty nie przedostaną się przez nawierzchnię.
5. Na ubitym dnie koryta rozkłada się warstwę odsączającą z grubego żwiru o grubości od 10 do 15 cm . Warstwę powinno się dobrze zagęścić, gdyż w przeciwnym wypadku poszczególne kamienie nie zaklinują się pomiędzy sobą i nowo powstała nawierzchnia nie będzie prawidłowo funkcjonowała. Jeśli grunt jest bardzo nieprzepuszczalny, pod warstwą grubego żwiru można rozłożyć warstwę piasku o grubości 5 cm. Przyspieszy ona dodatkowo odprowadzanie nadmiaru wody z nawierzchni ścieżki. Na warstwie grubego żwiru powinno się rozłożyć około 2 cm gliniastego piasku i zagęścić tę warstwę.
6. Kolejnym etapem powinno być wykonanie widocznej zewnętrznej warstwy ścieralnej. Warstwa ta składa się z różnofrakcyjnego żwiru o średnicy od 2 do 16mm. Bardzo istotne jest aby zastosowane do budowy kamyki miały różniące się od siebie średnice, gdyż tylko w takim przypadku dobrze zaklinują się między sobą podczas zagęszczania i nie będą się przemieszczały w czasie użytkowania ścieżki. Grubość warstwy waha się w granicach 2 do 5 cm.